توانايي بلع غذا و مكیدن يكي از ضروري ترين رفتارهاي نوزاد براي حفظ بقا، يادگيري و تعامل است كه تمام جنبه هاي رشدي او را در بر مي گيرد. تغذيه نوزادان، سه جزء اساسي دارد: مكيدن، بلعيدن و تنفس. همه اين سه جزء بايد در تغذيه نوزادان مورد توجه قرار گيرد. تعريف اختلالات تغذيه در نوزادان عبارت است از “ناتواني يا عـدم تمايـل به خوردن غذاهاي خاص”. مراحل بلع شامل: مرحله آمادگي دهاني كه لقمه غذايي قابل بلعيدن مي شود، مرحله دهاني كه غذا از حفره دهاني بـه سمت حلق رانده مي شود، مرحله حلقي كه يك توالي سريع از وقايعي است كه با يكديگر همپوشاني دارند، نرم كـام بـه سـمت بالا ميرود و حنجره به سمت بالا و جلو حركت ميكند، زبان بـه سمت عقب و پايين حلق فشار مي آورد تا غذا بـه سمت پايين رانده شود و مرحله مروي كه غذا از مري به سمت معده ميرود.
هر ساله تقريبا 2500000 نـوزاد، در بخـش مراقبت هاي ويژه نوزادان قرار دارند. طبـق قـوانين ASHA (انجمن گفتار و شنوایی آمریکا)ارزيابي، تشخيص و درمان اختلالات بلع، چه در نوزادان و چه در بزرگسالان، به عهده آسيب شناس گفتار و زبان مي باشد كه ميتواند با همكاري با ساير تخصص ها از جمله: پزشك عمومي، متخصص گوش و حلق و بيني، متخصص گوارش، متخصص تغذيه و راديولوژيست به اين كار بپردازد. آسيب شناسان گفتار و زبان ميتوانند در چندين حوزه ارزيابي و درمان نوزادان در معرض خطر، كمك كنند. اين حوزه ها شامل تغذيـه و رشد دهاني – حركتي، رفتار و رشد كودك، ارتباط والد – كودك و بقاي شنوايي هستند. نتايج ارزيابي تغذيه اي و دهاني، اطلاعاتي ضروري براي درمانگر جهت تصميم گيري در مـورد اينكـه آيـا اختلال بلع وجود دارد يـا خيـر و اينكه چـه جنبه هايي از تغذيه و رفتار دهاني بايستي مداخله دریافت کنند، فراهم مي كند.
تشخيص، ارزيابي و درمان به موقع ايـن اختلال، بسیار اهميت دارد زیرا با تغذيه و تامين انرژي لازم براي فعاليت بدن در ارتباط است. در صورت عدم تشخيص به موقع اين اختلال، بيمار ممكن است مبتلا به كاهش وزن، سوء تغذيه، از دست دادن آب بدن (دهيدراسيون) ، ورود مواد غذايي به سيستم تنفسي (آسپيراسيون) ،ابتلا به عفونت ريه ويا حتي مرگ شود. شيوع اختلال بلع در نوزادان بستري در بخش مراقبتهاي ويژه نسبتا بالا است و از آنجايي كه مشكلات تغذيه و بلع در زمان تولد مي تواند منجر به ايجاد برخي مشكلات گفتاري در آينده شود، تشخيص زودهنگام و مداخلات درماني مناسب ضروري است.
جهت درمان، آسیب شناسان گفتار و زبان در بخشNICU ، به ارائه ی مشاوره به والدین و متخصصین میپردازند. درمانهایی که توسط آسیب شناس گفتار و زبان انجام می گیرد؛ شامل: پیشگیری از حساسیت بیشینه در دهان Prevent oral hypersensitivity، تقویت مکیدن غیر تغذیه ای Non-nutritive Sucking،تقویت مکیدن تغذیه ای Nutritive sucking ، تغذیه از طریق پستان Breast–feeding ویا تغذیه از طریق شیشه Bottle-feeding ؛ می باشند.
این اقدامات آسیب شناس گفتار وزبان، در تسهیل اکتساب توانایی تغذیه از راه دهان نوزادان، تاثیر گذار می باشند.
رفرنس:
- موسوی سید زهره، شاهبداغی محمدرحیم، کدیور ملیحه، خسروی نسرین، میرزازاده مهدیه. بررسی فراوانی اختلالات تغذیه دهانی در نوزادان بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران. توانبخشی نوین ۱۳۹۴; ۹ (۴) :۱-۷.
