اختلال یادگیری ویژه

اختلال یادگیری در کودکان,اختلال یادگیری ویژه

اختلال یادگیری ویژه اصطلاحی عمومی است که در راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی [۱]اختلالی با مشکلاتی در پیشرفت تحصیلی یا کارکرد روزمره ،توصیف شده است.این اختلال می‌تواند همراه با یک یا چند اسپسیفایر از اسپسیفایرهای خواندن،نوشتن و یا ریاضی باشد.

-اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر خواندن:فرد نقایصی در قرائت صحیح کلمات،حجم و فصاحت خواندن و درک مطلب دارد.

-اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر بیان نوشتاری:فرد نقایصی در هچی صحیح کلمات،دستور زبان و نقطه گذاری جملات،وضوح و نظام مندی بیان نوشتاری دارد.

-اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر ریاضیات:فرد نقایصی در درک اعداد،حفظ کردن قواعد حساب،دقت یا روان بودن محاسبات و صحت استدلال ریاضی دارد.

لازم به ذکر است که این علائم باید :

-حداقل به مدت ۶ ماه و بصورت پایدار وجود داشته باشد،

-کودک حتما آموزش‌های آکادمیک دریافت کرده باشد،

-کودک مبتلا به اختلالات حسی از قبیل کم شنوایی،نقص بینایی نباشد

-کودک مبتلا به اختلالات روانی نباشد

-کودک هوش بهر طبیعی داشته باشد

-تفاوت های زبانی وجود نداشته باشد

در میان این اختلالات،اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر خواندن شیوع بالاتری داشته و ۸۵-۹۰٪ کودکان مبتلا را تشکیل میدهد. ممکن است چند مورد و یا همه موارد زیر در کودک مبتلا به این اختلال دیده شود:

  • ممکن است در تشخیص صداهای حروف مشکل داشته باشد.
  • ممکن است حروف را به تنهایی و به طور جداگانه تشخیص دهند ولی در داخل کلمه قادر به شناسایی و خواندن آن نباشند.
  • ممکن است کلمات یا حروف را جابجا بخوانند. مثل خواندن “عسک” به جای “عکس”
  • برخی از صداهای کلمات را حذف کنند. مثلا “دیدند” را “دیدن” می خوانند.
  • یک صدا را به جای صدای دیگر جایگزین می کنند. مثلا کلمه ی “فرشته را “فرسته” می خوانند.
  • ممکن است کلمات یا حروف را معکوس بخوانند. مثل “رود به جای “دور”
  • ممکن است از روس حدس و گمان کلمه را طوری بخوانند که فقط ابتدای کلمه ی خوانده شده صحیح باشد. “سیب به جای “سبد”.
  • ممکن است در حین خواندن، خطی را که در حال خواندن آن بوده اند را گم کنند یا قسمتی از یک خط را جا بیندازند.
  • ممکن است در حین خواندن، کلماتی را به متن اضافه کنند که در برخی موارد باعث تغییر در معنا نیز می شود.
  • گاهی یک بخش را در کلمه تکرار می کنند، مثلا “بابابادام”
  • ممکن است برخی صداها را به کلمه اضافه کنند به طور مثال “برد را “بردند” بخوانند.
  • گاهی برخی از کلمات را حذف می کنند. مثلا در جمله ی “خواهرم به مدرسه رفت” کلمه “به ” را نخواند.
  • گاهی بین کلمات، یک حرف ربط اضافه می کنند. مثلا جمله ی “مادر در باران آمد” را “مادر در باران در آمد” می خوانند.
  • ممکن است بسیار اهسته و زیر لبی بخوانند.
  • ممکن است با سرعت بسیار کند بخوانند.
  • معمولا نشانه هایی مثل نقطه، ویرگول و امثال آن را رعایت نمی کنند.
  • ممکن است معنای کلمه یا جمله یا عبارتی را که می خوانند، نفهمند.
  • ممکن است محتوای کلی متن را بفهمند ولی در پاسخ به سوالات ناتوان باشند.
  • ممکن است کلمه یا جمله را حرف به حرف بخوانند و از خواندن کل کلمه ناتوان باشند.

 کودکان با اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر نوشتن ممکن همه یا برخی علائم زیر را نشان دهند:

-شکل دهی ضعیف حروف

-نوشتن حروف به شکل خیلی بزرگ و کوچک،یا ناهماهنگی در اندازه

-استفاده نادرست از حروف کوچک و بزرگ برای نوشتن کلمه

-نوشتن به صورت شلوغ و درهم

-ناهماهنگی در فاصله گذاری بین حروف

-ضعف در روان نوشتن

-کندنویسی حتی در هنگام درخواست برای تند نوشتن

در مطالعات انجام شده در سال ۱۳۸۴ روی ۱۲۰۰ دانش آموز ایرانی شیوع اختلال یادگیری ویژه با اسپسیفایر خواندن ۶.۸ ٪ به دست آمد . در مطالعه ی دیگری در سال ۱۳۸۹ شیوع این اختلال در بین جمعیت پسران ۱۲٪ و در بین دختران ۸٪ گزارش شد.شیوع بالای این اختلال در ایران و همراهی آن با  عزت نفس پایین،افسردگی،اختلالات روان-تنی ،روی آوردن کودکان مبتلا به مواد مخدر،بزهکاری و رفتارهای ضداجتماعی،حاکی بر اهمیت تشخیص زودهنگام و انجام مداخلات درمانی لازم است.

تیم اختلالات ویژه یادگیری :

تشخیص و درمان اختلالات یادگیری ویژه نیاز به تیمی شامل متخصصین زیر دارد:

-روانشناس

-آسیب شناس گفتار و زبان (گفتار درمانگر)

-کاردرمانگر

-روانپزشک

-معلم

اختلال یادگیری در کودکان,اختلال یادگیری ویژه
اختلال یادگیری

نقش آسیب شناس گفتاروزبان :

بر اساس مطالعات مشکلات پردازش گفتار وزبان و مهارتهای آگاهی واجشناختی در کودکان مبتلا یا در معرض ابتلا به اختلالات یادگیری ویژه ثابت شده است و ارزیابی ، تشخیص و درمان در حیطه های فوق درتخصص آسیب شناس گفتار و زبان می باشد از این جهت نقش گفتار درمانگر به عنوان عضو اصلی تیم احتلالات یادگیری حایز اهمیت می باشد.

از طرفی تحقیقات نشان دهنده این است که کودکان مبتلا به اختلالات زبانی و اختلال تلفظی در معرض خطر اختلالات یادگیری بوده ونیاز به ارزیابی مهارت های پیش نیاز سوادآموزی دارند که ارزیابی و مداخلات در این زمینه در حیطه ی تخصصی آسیب شناس گفتار و زبان است.

منبع

کتاب اختلال یادگیری (خواندن، نوشتن، ریاضی) تالیف الهه اکبری

 

 

[۱] DSM-5